VİRAL HEPATİTLER SERİSİ (1)
Yaygın olarak görülen, siroz, karaciğer yetmezliği ve karaciğer kanserine ilerleyerek önemli oranda hastalık ve ölüme neden olabilen önemli bir halk sağlığı sorunudur.
1. Hepatit A virüsü (HAV):
Daha çok çocukluk çağında görülür. Akut enfeksiyon etkenidir. Son dönemde erişkinlerde görülme sıklığı artmıştır. Bulaşma esas olarak fekal-oral yolla; kişiden kişiye temas veya kontamine yiyecek veya su/içecek tüketilmesi ile gerçekleşir.
Tanıda Kullanılacak Testler:
Karaciğer hasar testleri (AST, ALT), total bilirubin,
Anti-HAV IgM (Akut hepatit A için spesifik test)
Anti-HAV IgG (Kalıcı bağışıklık göstergesi)
Korunma
HAV enfeksiyonunun esas bulaş yolunun fekal-oral yol olması nedeniyle virüsün yiyecek, su ve çevreyi kontamine etmesinin önlenmesi en önemli kontrol yöntemidir.
Hijyenik yaşam, el yıkama ve gıda hijyenine dikkat edilmesi hepatit A’nın bulaşını önlemede önemlidir.
HAV aşısı korunmada önemli bir yöntemdir.
Ulusal aşı takvimimizde 2013 yılından itibaren uygulanmaya başlanmıştır.
Ülkemizde çocuklara 18. ve 24. aylarda, risk grubundaki kişilere de en az 6 ay ara ile 2 doz halinde sağlık kuruluşlarımızda ÜCRETSİZ hepatit A aşısı uygulanmaktadır.
Risk Grubundaki kişelere (kanalizasyon işçileri, göçmenlerle temas eden görevliler, HIV/AIDS olguları, Hepatit A’nın yaygın olduğu bölgelere seyahat edenler vs.) Hepatit A antikorları düzeylerine bakılarak aşılama yapılabilir.
VİRAL HEPATİTLER SERİSİ (2)
Yaygın olarak görülen, siroz, karaciğer yetmezliği ve karaciğer kanserine ilerleyerek önemli oranda hastalık ve ölüme neden olabilen önemli bir halk sağlığı sorunudur.
2. Hepatit B Virüsü
Tüm dünyada 2 milyar HBV ile karşılaşmış kişi ve 400 milyonun üzerinde kronik HBV enfeksiyonu olduğu tahmin edilmektedir.
2012-2016 yılları arasındaki karaciğer nakli olgularının yaklaşık yarısı HBV enfeksiyonuna bağlı karaciğer yetmezliği nedeniyle yapılmıştır.
Karaciğer Kanseri ve Karaciğer Sirozunun en sık sebebidir.
Ülkemizde yapılan bir çalışmada; 18 yaş üstü HBsAg pozitifliği yaklaşık %4 olarak bulunmuştur. Bu kişilerin sadece %12’sinin hastalığından haberdar olduğu saptanmıştır.
HBV enfeksiyonu perinatal dönemde bulaşırsa %90 ve erişkin dönemde bulaşırsa %2-5 oranında kronikleşir.
Bulaş Yolu
Temel bulaşma yolları damar yoluyla, cinsel ilişki, anneden bebeğine doğum sırasında ve aile içi bulaştır.
Tanı Yöntemleri
Tesadüfen (Taramalar esnasında şikayeti olmayan kronik hepatitlerin tespiti)
Karaciğer hasar testleri (ALT; AST; GGT; Bilüribinler, Alfa Fetoprotein vb.) + hemogram
Seroloji (HBsAg, HBeAg, HBV DNA)
Görüntüleme yöntemleri
Karaciğer Biyopsisi
Korunma
Tüm yenidoğanlar HBV’ye karşı aşılanmalıdır. 1998 yılından beri aşı takviminde yer almaktadır ve yenidoğanlara ücretsiz yapılmaktadır.
Risk grubundaki kişiler HBV yönünden tetkik edilmeli (HBsAg, Anti-HBs ve Anti-HBc IgG) ve test sonuçları negatif olanlara aşı yapılmalıdır.
VİRAL HEPATİTLER SERİSİ (3)
Yaygın olarak görülen, siroz, karaciğer yetmezliği ve karaciğer kanserine ilerleyerek önemli oranda hastalık ve ölüme neden olabilen önemli bir halk sağlığı sorunudur.
3. Hepatit C Virüsü
Kronik HCV enfeksiyonu herhangi bir belirti ya da bulgu vermeksizin veya çok hafif nonspesifik semptomlarla yıllar boyunca varlığını sürdürebilir.
Çoğu kronik HCV enfeksiyonlu hasta ciddi karaciğer hastalığı olana kadar sessiz seyirlidir.
Ülkemizde yapılan bir çalışmada anti-HCV sıklığının %0,5 ile 1 arasında olduğu ve yaklaşık 350.000-750.000 kişinin HCV ile enfekte olduğu bildirilmiştir.
HCV ile enfekte olanların büyük çoğunluğu bu durumun farkında değildir.
HCV, ülkemizde karaciğer transplantasyonlarının ikinci en sık sebebidir. Birincisi Kronik Hepatit B dir.
Bulaş Yolu
Kontamine kan ve kan ürünlerinin transfüzyonu
Damar içi madde kullanımı,
Cerrahi ve diğer girişimsel işlemler sık tanımlanan HCV bulaş yollarıdır.
Cinsel yolla ve nadiren anneden bebeğe geçiş de diğer bulaşma yolları arasında yer almaktadır.
Tanı
Karaciğer hasar testleri (AST, ALT), total bilirubin
Anti-HCV, HCV RNA
Anti-HCV pozitif saptanan kişiler mutlaka enfeksiyon hastalıkları ve klinik mikrobiyoloji veya gastroenteroloji uzmanları tarafından değerlendirilmelidir.
Korunma
Bulaş yollarına yönelik korunma önlemleri alınmalıdır.
HCV ile enfekte hastalar, HAV ve HBV açısından taranmalı ve gerekirse aşılanmalıdır.
Hepatit C ye karşı geliştirilmiş aşı bulunmamaktadır.
VİRAL HEPATİTLER SERİSİ (4)
Yaygın olarak görülen, siroz, karaciğer yetmezliği ve karaciğer kanserine ilerleyerek önemli oranda hastalık ve ölüme neden olabilen önemli bir halk sağlığı sorunudur.
4. Hepatit D Virüsü
HBV enfekte hastaların %5’i HDV ile koenfektedir.
HDV, sadece HBsAg (+) bireylerde hastalık yapar.
HDV, akut hepatit B enfeksiyonu ile koenfeksiyona veya sonradan eklenerek süperenfeksiyona neden olabilir.
Süperenfeksiyonu olanlarda yüksek oranda kronikleşme görülür. • Kronik delta hepatit progresif bir hastalıktır, siroz ve Karciğer Kanseri gelişebilir.
Bulaş Yolu
Bulaşma esas olarak perkütan yolla (damar içi madde kullananlarda), kan ve kan ürünleri transfüzyonuyla enfektif kanla temas ile olur.
Cinsel yolla bulaş ve anneden bebeğe bulaş riski düşüktür.
Tanı
Karaciğer hasar testleri (AST, ALT, Total bilirubin)
Anti-HDV • HDV RNA
Korunma
Delta hepatiti için aşı bulunmamaktadır.
HBV aşısı, hepatit B ve delta enfeksiyonuna karşı korunma sağlar.
VİRAL HEPATİTLER SERİSİ (5)
Yaygın olarak görülen, siroz, karaciğer yetmezliği ve karaciğer kanserine ilerleyerek önemli oranda hastalık ve ölüme neden olabilen önemli bir halk sağlığı sorunudur.
5. Hepatit E Virüsü
Gebelerde 2. ve 3. trimesterde HEV enfeksiyonuna bağlı ağır hepatit gelişme riski yüksektir.
Dünyanın pek çok bölgesinde salgınlara neden olmakla beraber Türkiye’de akut hepatit E enfeksiyonu sporadik olarak görülmektedir.
Bulaş Yolu
Fekal-oral yolla, Kontamine yiyecek veya su/içecek tüketilmesiyle, Kişiden kişiye temas ile gerçekleşir.
Tanı
Karaciğer hasar testleri (AST, ALT, Total bilirubin)
Anti-HEV IgM ve IgG testleriyle tanı konulur.
Korunma
Temiz su, güvenli gıda kullanımı, kişisel hijyene önem vermek korunmada temel unsurlardır.
Hepatit E’ ye karşı aşı çalışmaları devam etmektedir. Bazı ülkelerde uygulanmaktadır.